Οι λόγοι που η χώρα οδηγήθηκε σε εμφύλια σύγκρουση ήταν ταξικοί (συγκρούσεις αγροτών και εργατών βιομηχανιών με μεγαλοιδιοκτήτες), θρησκευτικοί (επίσημη Καθολική Εκκλησία και αντικληρικαλιστές) αλλά και τοπικιστικοί (ολόκληρες περιοχές που διεκδικούσαν αυτονομία, όπως η Καταλωνία και η Βασκωνία).
Οι ιδιαιτερότητες του πολέμου πολλές. Ένα πολύ ενδιαφέρον κομμάτι προς μελέτη είναι αυτό της συμμετοχής του αναρχικού κινήματος στη συμμαχία των Δημοκρατικών. Μια συμμετοχή που ελάχιστα υπήρξε έμπρακτη σύμπραξη, στην ετερόκλητη αυτή συμμαχία κομμουνιστών, φιλελεύθερων και αναρχικών. Άλλωστε, είναι γνωστές οι συγκρούσεις μεταξύ αναρχικών και κομμουνιστών, που υπήρξαν καθοριστικές μέχρι και για την έκβαση των γενικότερων συγκρούσεων. Στην πραγματικότητα, ο καλύτερος τρόπος θεωρώ μελέτης των δομών του αναρχισμού στην ιστορία του υπήρξε αυτή η περίοδος. Άλλωστε, τόσο η ακμή, όσο και η αποτυχία του αναρχικού κινήματος να διαχειριστεί τη δύναμή του, είναι ιδιαίτερα έκδηλες σε αυτή τη χώρα, σε αυτή την περίοδο.
Ένα πολύ ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ του Juan Gamero είναι το "Living in Utopia" ("Ζώντας την Ουτοπία"), το οποίο βασίζεται σε συνεντεύξεις 30 επιζώντων - πρωταγωνιστών του Εμφυλίου, που διηγούνται τα γεγονότα, με έναν ιδιαίτερα συναισθηματικό και συγκινητικό τρόπο. Κολλεκτιβοποίηση αγροτικής και βιομηχανικής παραγωγής, κατάργηση του χρήματος ως μέσου συναλλαγών, εξισώσεις δικαιωμάτων, συλλογικότητες εργατών που σε αριθμό έφταναν σε συμμετέχοντες τα 7.000.000, κάποιοι σταθμοί στα πεπραγμένα με πρωτοβουλία αναρχικών.
Στα πλαίσια της αναζήτησης, σας παραθέτω το ντοκιμαντέρ αυτό με ελληνικούς υπότιτλους. Μια εξαιρετική και αποκαλυπτική δουλειά που καταρρίπτει αρκετούς μύθους και μας δίνει μια ιδιαίτερα καθαρή θεώρηση του αναρχικού κινήματος της εποχής.